Napięciowe bóle głowy są najczęstszym rodzajem pierwotnych bólów głowy. Częściej rozpoznaje się je u kobiet niż u mężczyzn, zwykle u osób aktywnych zawodowo.
Napięciowe bóle głowy są bardzo popularną dolegliwością. Nie jest to jednostka charakterystyczna w kontekście klinicznym, w związku z czym trudna do oszacowania jest ich epidemiologia. Rozpoznanie tej dolegliwości wymaga ponadto wykluczenia innych, poważnych jej przyczyn. Większość ludzi doświadcza w życiu napięciowych bólów głowy. Przyczyną są warunki, w jakich żyjemy – każdy z nas doświadcza stresu i napięcia, a niewiele osób dba o odpowiednią higienę pracy i zdrowy tryb życia. Zmęczenie i stres to jedne z czynników, które wyzwalają napięciowe bóle głowy.
Czym jest napięciowy ból głowy i jakie daje objawy?
Napięciowe bóle głowy dają bardzo niecharakterystyczny obraz kliniczny. Objawem bowiem jest jedynie dolegliwość bólowa, która nie jest swoista dla innych rozpoznań. Umiejscowienie bólu (z przodu, z tyłu bądź na skroniach), podobnie jak jego charakter, są osobniczo zmienne. Napięciowy ból głowy może być bowiem rozpierający, zaciskający czy np. pulsujący. Zazwyczaj nie towarzyszą mu żadne inne niepokojące objawy, choć w niektórych przypadkach ból jest na tyle nasilony, że wywołuje nudności.
Napięciowe bóle głowy nie zmieniają swojego nasilenia pod wpływem aktywności fizycznej czy innych bodźców. Zazwyczaj silniej odczuwane są po południu niż z samego rana. Wiele jednak czynników zwiększa ryzyko ich wystąpienia.
Nasilenie bólu również jest zmienne. Część chorych podaje, że jest to napadowe uczucie nadmiernego napięcia mięśni w okolicy głowy o umiarkowanym nasileniu. U innych ból jest na tyle silny, że upośledza codzienne czynności i jest trudny do odróżnienia od migreny. Napięciowy ból głowy może być ostry i trwać kilkadziesiąt minut. Czasem ma bardziej przewlekły charakter i dokucza choremu nawet przez kilka dni z rzędu.
Jakie są przyczyny napięciowego bólu głowy?
Napięciowy ból głowy ma charakter pierwotny, co oznacza, że brak jest zmian strukturalnych w ośrodkowym układzie nerwowym czy konkretnych jednostek chorobowych, w trakcie których wtórnie pojawia się ból głowy. Wyróżnia się jednak wiele czynników przyczyniających się do wystąpienia tej dolegliwości. Na pierwszym miejscu wymienia się stres, który w dzisiejszych czasach towarzyszy młodym, aktywnym zawodowo ludziom. Inne przyczyny to:
- niedobory snu i przemęczenie,
- brak regularnego urlopu i wypoczynku,
- nieregularne odżywianie, zbyt długie przerwy między posiłkami,
- odwodnienie organizmu,
- niedobory pokarmowe,
- narażenie na nadmierny hałas bądź inne negatywne czynniki zewnętrzne (intensywne zapachy, niewłaściwe oświetlenie),
- brak aktywności fizycznej,
- przebywanie w dusznych, niewystarczająco wietrzonych pomieszczeniach,
- nadwyrężanie wzroku np. poprzez zbyt długie spędzanie czasu przed monitorem komputera1.
Migrenowe bóle głowy
Domowe sposoby na napięciowy ból głowy
Napięciowy ból głowy nie wymaga specjalistycznej terapii. Po wstępnej diagnozie lekarz pomaga pacjentowi w doborze odpowiedniej metody łagodzącej dolegliwości. Najczęściej jednak pacjent, po wcześniejszym wykluczeniu innych poważniejszych przyczyn bólu głowy, jest w stanie sam wdrożyć leczenie w domowych warunkach.
Biorąc pod uwagę to, jakie czynniki wywołują napięciowy ból głowy, w pierwszej kolejności należy działać przyczynowo. Modyfikacja stylu życia, redukcja stresu, wdrożenie regularnej aktywności fizycznej to działania pożądane2. Jeśli chodzi o domowe sposoby, doskonale sprawdzą się wszelkie techniki relaksacyjne – masaże, joga bądź inne ćwiczenia oraz gorące kąpiele. Bardzo ważne jest, by zapewnić sobie odpowiednią ilość wypoczynku i zadbać o regularny sen. Można również sięgnąć po leki przeciwbólowe dostępne bez recepty.
Jakie leki są skuteczne w napięciowych bólach głowy?
Leczenie farmakologiczne napięciowych bólów głowy ma na celu łagodzenie dolegliwości. Trzeba mieć jednak świadomość, że w pierwszej kolejności należy zwalczać ich przyczynę. Ponadto przy napięciowych bólach głowy o nasileniu lekkim do umiarkowanego można co prawda sięgnąć leki zawierające takie substancje czynne, jak ibuprofen, ketoprofen, paracetamol, ale ten rodzaj bólu ma różny czas trwania. W przypadku krótkotrwałego bólu leki nie są potrzebne, gdyż mija on samoistnie zanim zaczną działać. Jeśli mamy natomiast do czynienia z napięciowym bólem przy nerwicy czy przy innych jednostkach psychiatrycznych, takich jak np. depresja, konieczna jest modyfikacja leczenia pod opieką psychiatry, który może zlecić specjalistyczne leki przeciwdepresyjne bądź przeciwlękowe3.
KETO/276/08-2020
