W walce z dolegliwościami dolnego odcinka kręgosłupa dokuczającymi najczęściej podczas zmiany pozycji ciała, istotne są przyczyny zjawiska. Po stłuczeniu wystarczy odpoczynek i kompresy, ale niekiedy niezbędne są ćwiczenia na ból kości ogonowej, fizykoterapia i leki.
Nierzadko na dyskomfort tego typu skarżą się kobiety w ciąży i po porodzie. Mimo że mechanizm powstawania bólu w obu sytuacjach jest różny, to ulgę mogą przynieść takie metody jak masaż dolnego odcinka pleców i pośladków czy ciepła kąpiel. Skuteczne są też nasiadówki ziołowe i dieta na zaparcia.
Jak złagodzić ból kości ogonowej?
Przyczyny bólu kości ogonowej mogą być bardzo różne. Jedną z częstszych jest bezpośredni uraz dolnego odcinka kręgosłupa, jak stłuczenie lub złamanie w wyniku upadku, choć nierzadko wywołują go także różnorodne zmiany chorobowe w najbliższej okolicy, m.in. ropnie, torbiele i nowotwory kości, żylaki odbytu, tzw. hemoroidy, zaparcia, endometrioza czy zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. Nierzadko na dyskomfort tego typu skarżą się kobiety w ciąży, zwłaszcza w III trymestrze, kiedy dochodzi do znacznych odchyleń ustawienia miednicy i kręgosłupa lędźwiowego, a także ucisku struktur nerwowych okolic miednicy, w efekcie przyrostu masy ciała1.
Ból kości ogonowej może pojawić się lub nasilić również po porodzie, szczególnie po długiej i męczącej akcji porodowej. Istotny wpływ ma także obkurczanie się mięśniówki macicy i innych narządów wewnętrznych, które po urodzeniu dziecka wracają do naturalnego ułożenia w jamie brzusznej i miednicy. Bez względu na przyczynę powstałe dolegliwości są uporczywe i głęboko umiejscowione. Zwykle zwiększają intensywność w trakcie zmiany pozycji ciała, zwłaszcza podczas wstawania i siadania, choć mogą również dokuczać podczas długotrwałego stania. Ból może obejmować okolicę pośladkową i odcinek lędźwiowy, krocze, pachwiny i stawy biodrowe oraz tylną powierzchnię ud2. Kokcygodynia, czyli ból kości ogonowej, może wywoływać trudności w wykonywaniu czynności fizjologicznych, a także zaburzenia seksualności.
Mimo że ból kości ogonowej nie zagraża zdrowiu, znacznie obniża komfort codziennej aktywności, dlatego nie należy go bagatelizować. Sposoby na ból kości ogonowej najlepiej omówić z lekarzem. Doraźnie można jednak stosować uniwersalne metody łagodzące.
Przeczytaj i dowiedz się jakie są metody dbania o kręgosłup
Co na ból kości ogonowej?
Leczenie bólu kości ogonowej warto rozpocząć metodami zachowawczymi, zwłaszcza kiedy dolegliwości nie mają podłoża chorobowego. W ostrej fazie pourazowej, zgodnie z zaleceniami lekarza, pomocne mogą być zimne miejscowe kompresy, które przyspieszą regenerację uszkodzonych tkanek i zatrzymają stan zapalny. Poza tym wskazane jest tymczasowe ograniczenie aktywności fizycznej i odpoczynek w komfortowej pozycji. Warto przy tym zadbać o odciążenie kręgosłupa, podkładając poduszkę pod kolana w leżeniu na plecach lub między kolana w leżeniu bokiem. Leczenie może zostać uzupełnione o farmakoterapię w postaci np. maści przeciwbólowej, plastrów leczniczych lub leków przeciwbólowych, np. z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).
Ból kości ogonowej innego pochodzenia wymaga doboru ukierunkowanych metod. W stanach powstałych na tle problemów związanych z niewłaściwą perystaltyką jelit i hemoroidów może zostać zalecona przez lekarza dieta. Dobrze jest wzbogacić jadłospis o większą ilość wody i błonnika, które są przede wszystkim obecne w zielonych warzywach i owocach, a także ciemnym pieczywie i produktach pełnoziarnistych oraz różnorodnych kaszach. Komfort odpoczynku, nie tylko w tej sytuacji, poprawi także poduszka poporodowa z otworem, której celem jest odciążenie dolnej części ciała podczas siedzenia. Tego typu rozwiązanie przyda się również w pracy wymagającej długiego siedzenia za biurkiem czy kierownicą. Korzystnie także działają ciepłe okłady miejscowe oraz kąpiele, które rozluźniają napięte tkanki i poprawiają miejscowe krążenie3.
Jak złagodzić ból kości ogonowej w ciąży?
Ból kości ogonowej w ciąży można łagodzić zarówno masażem pośladków, jak i okolicy lędźwiowej, odpowiednim wypoczynkiem oraz dietą. Komponując jadłospis, dobrze jest uwzględnić w nim także odpowiednią podaż witamin z grupy B oraz witaminę D, niezbędne do utrzymania optymalnej kondycji kości. Bogatym źródłem tych mikroelementów są ryby, sery, jaja oraz rośliny strączkowe. Bezcenna jest również aktywność fizyczna. W ciąży dobrze jest zdecydować się na pływanie, zwłaszcza na plecach lub żabką. Ciekawą alternatywą zajęć wodnych są tzw. nasiadówki w szałwii, rumianku czy lawendzie, które działają kojąco, uspokajająco i przeciwbólowo4.
Łagodzenie bólu kości ogonowej po urazie
Zdarza się, że do leczenia bólu kości ogonowej powstałego zarówno w efekcie urazu, jak i zmian chorobowych, stosuje się różnorodne zabiegi fizykoterapeutyczne z wykorzystaniem ciepła, pola magnetycznego, prądu elektrycznego czy promieniowania podczerwonego, zlecane przez lekarza. Dużą pomoc zapewnia także rehabilitacja ruchowa uwzględniająca ćwiczenia rozciągające i wzmacniające nie tylko kręgosłup, ale też obręcz biodrową i nogi5. Na przewlekły ból kości ogonowej dobrze działa też terapia punktów spustowych oraz terapia manualna miednicy. Doraźnie, w celu złagodzenia bólu po urazie, można rozważyć przyjęcie leków przeciwzapalnych, przeciwbólowych i rozkurczających mięśnie. W przypadku złamania kości niezbędna może być operacja6.
KETO/055/05-2021
