Ból nadgarstka może być spowodowany urazami, przeciążeniami, chorobami zwyrodnieniowymi stawów lub innymi schorzeniami. Niezależnie od przyczyny, ból w obrębie nadgarstka może znacznie utrudniać codzienne funkcjonowanie i ograniczać sprawność manualną. Dlatego tak ważne jest zidentyfikowanie źródła problemu i wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Anatomia i funkcje nadgarstka
Nadgarstek ma złożoną strukturę, składającą się z ośmiu małych kości ułożonych w dwóch rzędach [1]. Kości te współpracują ze sobą, umożliwiając wykonywanie precyzyjnych ruchów ręki. Nadgarstek łączy przedramię z dłonią, dlatego jego sprawne funkcjonowanie jest ważne przy codziennych czynnościach wymagających zręczności manualnej. Niestety, ta złożona budowa sprawia, że jest narażony na różnego rodzaju urazy i przeciążenia.
Przyczyny bólu nadgarstka
Jedną z najczęstszych przyczyn bólu nadgarstka są urazy, takie jak skręcenia, zwichnięcia lub złamania kości, które mogą być następstwem (np. upadku) na wyprostowaną dłoń, nagłego i nadmiernego wygięcia nadgarstka lub innych gwałtownych urazów. Skutkiem najczęściej jest ból, obrzęk, ograniczenie ruchomości i osłabienie siły chwytu.
Powtarzające się czynności angażujące nadgarstek, takie jak praca przy komputerze, gra na instrumentach muzycznych czy uprawianie niektórych sportów, mogą prowadzić do mikrourazów i przeciążeń. W efekcie dochodzi do stanów zapalnych w obrębie ścięgien, więzadeł lub torebki stawowej, skutkujących bólem i ograniczeniem ruchomości.
Choroba zwyrodnieniowa stawów, w tym reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) oraz łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS), to kolejna częsta przyczyna bólu. W przebiegu tych schorzeń dochodzi do stopniowego zużywania się chrząstki stawowej, co powoduje ból, obrzęk i sztywność stawów.
Zespół cieśni nadgarstka to dolegliwość wywołana uciskiem na nerw pośrodkowy przebiegający w kanale nadgarstka. Może być spowodowany powtarzającymi się ruchami zginania i prostowania nadgarstka, a także obecnością zmian zwyrodnieniowych lub obrzęku w obrębie tego kanału. Objawia się bólem, drętwienie i mrowienie w obrębie dłoni i palców.
Jakie są objawy bólu nadgarstka?
Niezależnie od przyczyny, ból nadgarstka może objawiać się na różne sposoby. Wśród nich można wyróżnić te, które odczuwane są najczęściej:
ból prominiujący do dłoni i palców,
obrzęk i zaczerwienienie,
uczucie drętwienia, mrowienia lub pieczenia w dłoni i palcach,
osłabienie siły chwytu,
trudności z wykonywaniem precyzyjnych ruchów ręką.
Objawy te mogą nasilać się podczas określonych czynności, takich jak zginanie, prostowanie lub obracanie nadgarstka.
Jak radzić sobie z bólem nadgarstka?
Sposób leczenia bólu nadgarstka zależy od jego przyczyny. Może obejmować leczenie zachowawcze, chociaż w niektórych przypadkach wskazana jest operacja. Pamiętaj, że terapię zawsze powinien dobrać lekarz.
Jeśli nie ma konieczności interwencji chirurgicznej, np. przy stłuczeniu czy skręceniu, zazwyczaj wystarczy unieruchomienie nadgarstka za pomocą opaski lub stabilizatora, a doraźnie w celu zmniejszenia nieprzyjemnych dolegliwości – stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, np. zawierających ketoprofen [2]. Pamiętaj, aby przed zastosowaniem leku zapoznać się z dołączoną do opakowania ulotką. W szybszym powrocie do pełnej sprawności pomocne są zabiegi fizykoterapeutyczne, takie jak kriostymulacja (to specyficzny rodzaj krioterapii, definiowanej jako schładzanie ciała w celach terapeutycznych), ultradźwięki czy terapia polem magnetycznym. Ważne są również ćwiczenia rehabilitacyjne, które pomagają przywrócić pełen zakres ruchomości i siłę mięśniową.
Leczenie operacyjne konieczne jest przy poważniejszych urazach, np. złamaniach czy w zaawansowanych przypadkach zespołu cieśni nadgarstka. Zabiegi (np. artroskopowe) zwykle zlecane są w przypadku poważnych uszkodzeń stawów, więzadeł lub ścięgien. Jak przy każdym poważnym urazie, kluczowe znaczenie ma wczesne wdrożenie odpowiedniego leczenia, aby zapobiec trwałym uszkodzeniom i przywrócić pełną sprawność nadgarstka.
Profilaktyka bólu nadgarstka
Pamiętaj, że ból nadgarstka nie jest tylko następstwem kontuzji czy gwałtownego urazu. Jesteś na niego narażony również, jeśli spędzasz wiele godzin przed komputerem lub przy taśmie produkcyjnej, wykonując powtarzalne ruchy ręką. Właśnie dlatego pierwszą zasadą profilaktyki jest dbanie o ergonomię stanowiska pracy.
Pamiętaj, aby dłonie spoczywały na biurku zgięte w łokciach pod kątem około 90 stopni. Nadgarstki możesz oprzeć na specjalnych podpórkach.
Regularnie rób przerwy, a w ich trakcie wykonuj ćwiczenia rozciągające nadgarstki.
Unikaj nadmiernego obciążania nadgarstków podczas ćwiczeń fizycznych.
Stosuj stabilizatory w przypadku przebytych urazów.
Profilaktyka i wczesne leczenie pozwalają uniknąć poważniejszych powikłań i przywrócić pełną sprawność ręki. Zapamiętaj, przy bólu nadgarstka kluczowe jest szybkie ustalenie przyczyny i podjęcie właściwego leczenia. Nie należy lekceważyć nawet pozornie drobnych dolegliwości, gdyż mogą one prowadzić do poważniejszych powikłań. Dlatego jeśli ból nadgarstka utrzymuje się lub nasila, nie warto zwlekać z wizytą u specjalisty.
Przedstawiony materiał ma charakter informacyjny i nie jest tożsamy z konsultacją lekarską.
Autor: lek. med. Wiktor Trela
KETO/051/05-2024
