Ból korzonków to potoczna nazwa zespołu korzeniowego. Zmagają się z nim miliony ludzi na całym świecie i w różnym wieku. Przyczyn powstawania bólów korzeniowych jest wiele. Mogą być to zarówno urazy mechaniczne, jak i zmiany zwyrodnieniowe lub choroby neurologiczne. Leczenie zespołu korzeniowego jest ukierunkowane głównie na łagodzenie bólu.
Ból korzonków najczęściej zlokalizowany jest w dolnej części kręgosłupa. Jednak zespół korzeniowy dotyczyć może także wyższych partii kręgosłupa. Ból korzonków znacznie ogranicza zakres ruchomości chorego i upośledza jego codzienne funkcjonowanie Zespołowi korzeniowemu można próbować zapobiec, stosując ćwiczenia usprawniające i odciążając kręgosłup.
Korzonki nerwowe – gdzie są zlokalizowane i dlaczego bolą?
Ból korzonków nerwowych to zespół korzeniowy. Korzonki nerwowe to włókna odchodzące od rdzenia kręgowego1. Są zlokalizowane pomiędzy kręgami, a ich struktura jest bardzo delikatna. W efekcie łatwo o ich uszkodzenie, co manifestuje się bólem w obrębie kręgosłupa, kończyn dolnych bądź górnych i upośledzeniem normalnego funkcjonowania.
Na powstawanie zespołu korzeniowego ma wpływ szereg czynników. Za najczęstszą przyczynę uważa się chorobę zwyrodnieniową. Ból korzonków powstaje również na skutek urazów mechanicznych lub przeciążeń. Powodem są także infekcje bakteryjne i wirusowe. Przypadłości sprzyja ponadto gwałtowny ruch, dyskopatia i przeciążenie wywołane nadmiernym wysiłkiem fizycznym. Zespół korzeniowy jest również często spotykany u pacjentów chorych przewlekle, np. u osób z cukrzycą, skrajną otyłością brzuszną oraz nowotworami kręgosłupa. Korzonki dokuczają także chorym na półpaśca i pacjentom ze schorzeniami neurologicznymi2.
Objawy bólu korzonków
Charakterystycznym objawem zespołu korzeniowego, obejmującego odcinek lędźwiowy, jest ból w dolnej części kręgosłupa. Może on promieniować do pachwin i kończyn dolnych, czego skutkiem jest znaczne ograniczenie ruchomości i niemożność przemieszczania się z miejsca na miejsce. Korzonki mają bardzo wrażliwą strukturę, więc każde uszkodzenie manifestuje się dyskomfortem połączonym z bólem. Chory może odczuwać drętwienie i mrowienie, a nawet może mieć pełne objawy neurologiczne i wówczas konieczna jest pilna konsultacja neurochirurgiczna3. Poza tym mogą pojawić się inne objawy ucisku np. problem z oddawaniem moczu i/lub stolca, co również powinno skłonić do pilnej konsultacji z neurochirurgiem. Rwa ramienna, czyli zespół korzeniowy dotyczący nerwów wchodzących w skład splotu ramiennego, objawia się bólem w górnych partiach ciała. Chory uskarża się wtedy na ból karku, promieniujący do kończyny górnej, łopatki czy klatki piersiowej.
Diagnostyka bolących korzonków
Diagnostyka zespołu korzeniowego opiera się przede wszystkim na dokładnym wywiadzie medycznym i badaniu przedmiotowym. Lekarz zapyta o przebyte i trwające choroby współistniejące oraz potencjalne urazy. Może zlecić badania laboratoryjne i obrazowe, np. rezonans magnetyczny, tomografię komputerową lub badanie rentgenowskie (RTG). Ważnym elementem jest również określenie charakteru i czasu bólu.
Jak leczyć korzonki?
Leczenie korzonków to głównie łagodzenie bólu. Jeśli dolegliwość jest skutkiem poważnej choroby, pacjent powinien jak najszybciej podjąć terapię. Konieczne jest odciążenie zbolałego odcinka. W okresie dokuczającego bólu pacjent powinien leżeć. Jeśli jego samopoczucie się poprawi, musi chodzić na fizjoterapię i rehabilitację. Ćwiczenia wzmacniające oraz zabiegi przeciwbólowe mogą zapobiec nawrotowi choroby w przyszłości.
Leczenie farmakologiczne bólu korzonków może opierać się na podawaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych, pod warunkiem że stopień dolegliwości bólowych określany jest jako łagodny do umiarkowanego. Przy dolegliwościach, które utrudniają normalne funkcjonowania, konieczna jest specjalistyczna konsultacja i dopasowane leczenie. Niesteroidowe leki przeciwzapalne to grupa leków o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, do których należy między innymi ibuprofen czy ketoprofen. Oba te leki są dostępne bez recepty. Ważne, aby pamiętać, że ketoprofen stosuje się w ostrym bólu o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu, krótkotrwale, to jest bez konsultacji lekarskiej do maksymalnie 5 dni.
Z bólem korzonków można próbować poradzić sobie domowymi sposobami. Przyjęło się, że ulgę przynosi spanie lub leżenie na twardej i równej powierzchni. Sprawdzają się także okłady lub plastry przeciwbólowe dostępne bez recepty. Zapalenie korzonków nerwowych ma tendencję do nawrotów, zwłaszcza jeśli przyczyną jest nadwaga i brak aktywności fizycznej. Wówczas postępowanie jest długofalowe, ale chory musi przede wszystkim schudnąć. Wyrobienie dobrych nawyków jest kluczem do wyzdrowienia. Nawracający zespół korzeniowy nierzadko wymaga intensywnego leczenia i pobytu w ośrodku rehabilitacji. Warto zapytać lekarza o taką możliwość.
KETO/292/08-2020
Dowiedz się również czym jest zapalenie nerwu kulszowego?
