Jak zapobiegać atakom rwy kulszowej?

Rwa kulszowa jest uciążliwym schorzeniem, powodującym silny ból w dolnej części pleców, który może promieniować do pośladków i nóg utrudniającym normalne funkcjonowanie. Aby zminimalizować odczuwany dyskomfort i przyspieszyć proces leczenia, należy pamiętać, czego unikać, aby nie wyzwalać ataku, a także jakie działania mogą nasilić ból i opóźnić powrót do pełnej sprawności.

Czego nie wolno robić przy rwie kulszowej?

Rwa kulszowa zwykle jest wynikiem podrażnienia lub ucisku na korzenie nerwu kulszowego – najdłuższego i najgrubszego nerwu w ciele ludzkim [1]. Ból rwy kulszowej może być odczuwalny jako ostry i przeszywający z pojawiającym się mrowieniem i drętwieniem [1]. Często promieniuje on na tył uda, a niekiedy nawet aż do stopy. Najczęstszą przyczyną rwy kulszowej jest dyskopatia, czyli wypadnięcie dysku międzykręgowego, które następuje w wyniku degeneracji lub uszkodzenia krążków międzykręgowych. Inne przyczyny mogą obejmować stenozę kanału kręgowego (to stan, w którym dochodzi do zwężenia kanału kręgowego, przez który przechodzi rdzeń kręgowy oraz korzenie nerwów rdzeniowych), urazy, guzy oraz choroby, takie jak cukrzyca, które mogą wpływać na nerwy [2].

Leczenie zawsze zależy od przyczyny i nasilenia objawów, często obejmuje fizjoterapię i doraźne stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych dostępnych bez recepty. Dużą skutecznością w szybkim łagodzeniu dolegliwości bólowych mają leki z grupy NLPZ, których substancją czynną jest ketoprofen [3].

Jeśli doświadczasz ataku rwy kulszowej, pamiętaj, aby nie pogorszyć swojego stanu zdrowia.

• Unikaj nadmiernego wysiłku fizycznego. Podczas ataku rwy kulszowej unikaj nadmiernego wysiłku, szczególnie podnoszenia ciężkich przedmiotów, ponieważ ta czynność może zwiększyć ucisk na nerw kulszowy i nasilić ból [1].

• Unikaj nagłych ruchów i skrętów tułowia. Nagłe ruchy, szczególnie te z rotacją mogą zwiększyć napięcie mięśniowe i ucisk na nerw kulszowy. Należy unikać także pochylania się do przodu i wykonywania głębokich skłonów [1-2].

• Nie ignoruj bólu i nie kontynuuj czynności, które go wywołały. Jeśli podczas wykonywania jakiejś czynności poczujesz nagły ból w dolnej części pleców, przerwij ją natychmiast. Kontynuowanie może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia i nasilenia dolegliwości bólowych [1-2].

• Unikaj długotrwałego siedzenia i stania w jednej pozycji. Podczas ataku rwy kulszowej należy unikać długotrwałego siedzenia i stania w jednej pozycji, ponieważ może to prowadzić do zwiększonego napięcia mięśniowego i nasilenia bólu [1-2]. Jeśli Twoja praca wymaga spędzania kilku godzin dziennie przy biurku, warto robić regularne przerwy i wykonywać krótkie ćwiczenia rozciągające, np. co każdą godzinę.

• Unikaj nagłych zmian temperatury. Warto wiedzieć, że korzystanie z gorącej lub zimnej kąpieli może spowodować skurcze mięśni i zwiększyć dolegliwości bólowe [3]. Zdecydowanie też nie narażaj organizmu na przeciągi i wychłodzenie.

Jakie są objawy rwy kulszowej?

Objawy rwy kulszowej mogą się różnić w zależności od stopnia ucisku lub podrażnienia nerwu kulszowego. Można jednak wyodrębnić kilka typowych dolegliwości, które powinny być sygnałem alarmującym.

• Silny ból w dolnej części pleców, promieniujący do pośladka, łydki, a czasami nawet do stopy [1-3].

• Drętwienie, mrowienie lub osłabienie wzdłuż nerwu kulszowego [1-3].

• Trudności w poruszaniu się, wchodzeniu po schodach lub podnoszeniu ciężkich przedmiotów [1-3].

• Nasilenie dolegliwości bólowych przy kaszlu, kichaniu lub wykonywaniu nagłych ruchów [1-3].

Jak długo trwa leczenie po ataku rwy kulszowej?

W większości przypadków atak rwy kulszowej ustępuje w ciągu kilku tygodni, przy odpowiednim leczeniu i rehabilitacji [3]. Jednak w niektórych przypadkach, gdy przyczyną jest np. przepuklina kręgosłupa lub inne schorzenie, terapia może zająć więcej czasu.

Dlatego tak ważne są konsultacje z lekarzem i fizjoterapeutą, ponieważ dopiero oni są w stanie postawić odpowiednią diagnozę i ustalić indywidualny plan leczenia. Regularne wykonywanie zaleconych ćwiczeń rehabilitacyjnych oraz stosowanie odpowiednich metod farmakologicznych może przyspieszyć powrót do pełnej sprawności.

Czy można zapobiegać nawrotom rwy kulszowej?

Aby uniknąć nawrotu rwy kulszowej, warto stosować profilaktykę, której podstawą są regularnie wykonywane ćwiczenia wzmacniające mięśnie pleców i brzucha, ponieważ to właśnie te mięśnie stabilizują kręgosłup i zmniejszają ryzyko uszkodzenia nerwu kulszowego. Nie bez znaczenia jest dbałość o prawidłową postawę ciała podczas siedzenia, stania i chodzenia, a także unikanie przeciążeń i nadmiernego wysiłku fizycznego, szczególnie podnoszenia ciężkich przedmiotów bez właściwej techniki. Dlatego jeśli Twoja praca wymusza nienaturalną postawę ciała, zadbaj o częste przerwy i ergonomię miejsca pracy. Dbaj także o prawidłową wagę ciała, ponieważ nadmiar kilogramów oznacza większe obciążenie kręgosłupa.
 

Rwa kulszowa może być bardzo uciążliwym schorzeniem, ale stosując odpowiednie działania i unikając czynności, które mogą nasilać ból, można przyspieszyć proces leczenia i powrót do pełnej sprawności. Pamiętaj również o profilaktyce, która pomoże uniknąć nawrotu dolegliwości.

KETO/257/11-2023